Liedje voor Frits
(21-10-1991 – 27-6-2013)
Als je leeft
maar zelf geen leven hebt
haal je adem
na je dood.
De dood spreekt
niet van goed of slecht
maar wiegt je
op haar schoot.
Ze vraagt misschien
wat vóór haar kwam;
Je zegt: ‘Te weinig
en teveel;
een bloem zo
grensloos als een vlam,
een vlam
dun als een steel.’
‘Zo is de wereld,
lieve kind’,
sprak zij
-niet ècht verrast.
‘Jij veranderde
haar geur, haar tint,
Ik houd
verandering vast.’
Ze spraken nog
wat met elkaar
tot zij
het nogmaals vroeg.
Jij kon inmiddels
zonder haar
en zij wist
ruim genoeg.
Paul van den Hoven
juli 2013
Vandaag, 27 juni 2014, geen blogpost. Ik kan geen vrolijk stuk te schrijven terwijl ik, of ik wil of niet, deze week uit 2013 herbeleef.
Tegelijk neem ik me voor dat dit de laatste keer is dat ik over mijn oudste zoon schrijf.
Het is genoeg geweest.
Ik hou niet op met denken over psychiatrie
Door alles wat er gebeurd is en wat ik geleerd heb is mijn kijk op de psychiatrie, op de geestelijke gezondheiszorg, op ‘patiënten’ erg veranderd. Het kan anders. Maar ik heb geen verlangen naar actievoeren. Ik geloof ook niet meer in praten over veranderen. Ik geloof alleen nog maar in zelf wat doen.
En dan niet eens écht zelf. Ik ken nu hulpverleners en psychiaters en peers die weten hoe het moet. Die snappen dat patiënten geen patiënten zijn, maar mensen. Die een arm om hun schouder nodig hebben. En echte aandacht. Liefst van gewone mensen, geen hulpverleners. Die wil ik af en toe ondersteunen.
Begin juni 2014 maakte ik met een groep van Rokus Loopik een studiereis naar New York. (Foto’s staan in dit blog.) We bezochten peer leaders en peer consultants – mensen die zelf van ernstige aandoeningen zijn hersteld en die anderen helpen weer een betekenisvol leven te herwinnen. Ik was diep onder de indruk. Zo diep, dat ik Rokus ga helpen met het schrijven van een boek over herstel. Rokus legt het hier zelf uit: On the Road, searching for Sanity: waarom op een reis een boek volgt
Het boek gaat over Recovery.
Echt herstel. Niet het slappe aftreksel waaraan veel instellingen lippendienst bewijzen.
Recovery, of herstel, is het herwinnen van een betekenisvol leven. Zonder bemoeienis van officiële hulpverlening. Als het effe kan.
Voor wie zelf iemand in zijn omgeving heeft met lichte of ernstige psychiatrische problemen, voor wie een kind verloor, of gewoon voor wie interesse heeft zet ik als afsluiting ik al mijn posts over dit onderwerp op een rijtje:
Al mijn blogs over psychiatrie, een kind verliezen, en wat je moet weten over de ggz. Lees ze als je iemand kent die zich ernstig uit het dagelijks leven terugtrekt. En bekijk de pagina met 30 video-interviews die ik maakte over betere hulp aan jongeren die vastlopen.
tja de clienten in een ggz instelling worden gedrogeerdt en gehospitaliseert die kunnen of willen niet meer herstellen en de medicatie die ze slikken zorgt voor een aanzienlijk korter en niet gezonder leven er sterven relatief veel mensen nog niet eens zo oud ik weet het ik heb er mee te maken gehad . mijn vriendin was er een van[ 41.] .
Lieve Kitty,
Shit, is het al weer een jaar gelee?
Blijf doorgaan met delen wat je weet uit ervaring, anders blijven we in de witte jassen taal hangen. Dan LIJKT alles goed ondanks dat het KL**e gaat.
Wat is herstel?
Is dat weer je 100 % voelen, net als vroeger?
Of is dat je nieuwe 100 % omarmen en kunnen accepteren?
Kitty, ken je deze ook http://bewust-zijn.nl/?p=607
Ga door op je ingeslagen weg en laat ons ook achterom kijken naar waar we vandaan komen.
Geroerd door je weg, Veel sterkte!!
Ja. Een jaar. Hij is al heel lang weg.
Herstel is: de regie terugpakken. Zelf weer verantwoordelijk zijn voor je leven. Je bevrijden van het zelfstigma dat je veel te vaak krijgt van de omgang met hulpverleners en behandelaars in de psychiatrie. Jezelf zoveel mogelijk genezen en weer een inhoudsvol leven krijgen. Herstel kan niet voor iedereen, het kan niet vaak volledig en het is vaak een levenslange strijd. Maar het is een manier van denken en handelen. Liefdevol. Positief. Ik heb prachtige dingen gezien. Volg de site van Rokus en kijk op de pagina Resources voor meer bronnen – we vullen hem aan.
Ik heb de tekst over die lepels gelezen. Yep. Daar legt een ziek iemand uit aan een gezond iemand hoe het voelt om erg ziek te zijn. Bij herstel gaat het niet om de ander, maar om jou. Wat heb jij nodig?
Dit blog maakte mij stil vorige week. En ik wist niet wat ik moet zeggen.
En nu schaam ik me ervoor dat ik maar niks gezegd heb.
Ik heb een beetje rond geneusd op Rokus’ blog. Er zijn zoveel dingen waar ik zo weinig van weet. Ik kijk uit naar jullie boek.
Schaamte hoeft helemaal niet. Als je het niet hebt meegemaakt is het vaak erg moeilijk om je voor te stellen wat iemand wil horen. Dat weet ik ook vaak niet, in andere gevallen.
Maar als ik niks laat horen, lijkt het net of ik niet met je meeleef. En dat is dus niet zo.
Nee joh! Zo’n sufferd ben ik niet. Ik ken je toch.
RT @PatrickMundus: “Recovery, of herstel, is het herwinnen van een betekenisvol leven.” ~ http://t.co/IvmJVNkCua via @KittyKilian
RT @PatrickMundus: “Recovery, of herstel, is het herwinnen van een betekenisvol leven.” ~ http://t.co/IvmJVNkCua via @KittyKilian
“Recovery, of herstel, is het herwinnen van een betekenisvol leven.” ~ http://t.co/IvmJVNkCua via @KittyKilian
RT @FennyBrandsma: Wat een prachtig blog van @KittyKilian: http://t.co/14yBWwEDTH. Persoonlijk, fijnzinnig. RT is fijn.
“I am sorry for whatever it is that offended you, please know that I was, and still am, an eighteen-year-old, thoroughly exhausted from living in a completely alien world.”
Ik staar al 10 minuten naar die woorden.
Wat een prachtige zin.
Dankjewel ;-) Hij wist precies wat er aan de hand was, Arjan. En hij kon het goed verwoorden. Ja, mooi gezegd, door die zoon van ons. ‘Niemand kan me helpen, opa’, had hij een paar weken voor zijn dood tegen mijn vader gezegd: ‘Het zit allemaal in míjn hoofd.’
Hij was te jong voor radicale acceptatie.
Het is niet alleen de ontroering door wat hij schrijft. Ook het verhaal dat je erachter vermoedt: “I am sorry for whatever it is that offended you”
Hoeveel kun je in één zin oproepen?
Potverdorie, hij was een schrijver. En ongetwijfeld veel meer.
Ja, hij kon dingen prachtig verwoorden, hij had een uitstekend oog (visueel gevoel) en een goed oor, hij begreep mensen goed en zichzelf ook – als hij die hersenafwijking niet gehad had was hij een schrijver geworden of een journalist of een musicus of wat hij maar wou. Daarom leed hij extra. De kloof tussen wat hij begreep en wilde en wat hij kon was zo immens. Ook op zijn gitaar – zijn basiskennis was niet groot maar zijn muzikale gevoel was enorm. Dat hoor je aan de opnamen, die onbalans, en ook de hartstocht.
Een zoon, een reis & hoe mensen met ernstige aandoeningen een betekenisvol leven kunnen herwinnen @KittyKilian http://t.co/gS9Ly1CyQr
Kitty, wat een mooi blog, een mooie reis en een mooi boek dat eraan gaat komen.
Een betekenisvol leven. De essentie van het mens zijn. En wat moet je als je de betekenis niet voelt of snapt of ingewikkeld vindt? Hoe vind je dan de weg naar zinvolheid? Ik moest heel erg denken aan Viktor E. Frankl ook en zijn boek “De zin van het bestaan” over datgene wat mensen overeind houdt zelfs als alles van ze af is genomen. En dat is de betekenisvolheid.
Ik wens je een mooie reis en boek.
‘En wat moet je als je de betekenis niet voelt of snapt of ingewikkeld vindt?’
Dat is een hele moeilijke vraag. Daar had ik het gisteren over met Anne-Mieke Bovelett. Niet voor iedereen is ‘herstel’ mogelijk, of hoe we het ook noemen, denk ik. En sommige mensen kunnen niks anders dan zch neerleggen bij een groot verlies. Maar het verlies kan ook onacceptabel groot zijn. Dat moet je eigenlijk aan Rokus vragen. Die weet daar meer op te zeggen. Of misschien weet jij het antwoord zelf?
“@PatrickMundus: Bijzonder blog over menselijkheid, mens zijn en mensen helpen. ~ http://t.co/BbR7O8CCrP via @KittyKilian”
Bijzonder blog over menselijkheid, mens zijn en mensen helpen. ~ http://t.co/RUwxdckFqK via @KittyKilian
Wat een prachtig blog van @KittyKilian: http://t.co/14yBWwEDTH. Persoonlijk, fijnzinnig. RT is fijn.
Wat dacht je van 365 pagina’s?!
Tjonge, Kitty, jij laat zien hoe je liefde omzet in kracht.
En wat een prachtig gedicht van Paul van den Hoven.
“De dood spreekt
niet van goed of slecht/
maar wiegt je
op haar schoot.” http://t.co/B4hfGQuen8
pracht#blog van @KittyKilian
Ik kan het maar niet vaak genoeg zeggen. Dankzij Frits ben jij in mijn leven gekomen. Hij is vertrokken voor ik hem goed en wel heb leren kennen. Wat ik van hem weet en heb geleerd, maakt dat ik mijn strijd voor innovatie in de GGZ nooit zal kunnen opgeven. Dat ben ik aan hem, mijn moeder en vele andere mensen verplicht. En aan jou. Ik verheug mij op wat gaat komen. Samen op reis en dan niet alleen naar de Verenigde Staten, maar ook naar bestemmingen in andere landen. Ik ken nog veel meer plekken en landen waar verlichte mensen rondlopen. Die krijgen allemaal een plek in dat boek. Soms knijp ik mijzelf in mijn arm: de wetenschap dat jij met mij dat boek gaat schrijven. Samen is altijd leuker. En jij. Jij bent groter dan je zelf denkt. Het was een feest om met je door NYC te fietsen, herinneringen op te halen en een feest dat ik je mocht coachen. Ik kwam daardoor fully charged weer terug. We kunnen op weg. On the Road, searching for Sanity.
Hee Rokus, hoeveel pagina’s had jij in gedachten? ;-) We gaan gauw om de tafel om die visualisaties een beetje bij elkaar te brengen! En dank je.
Volledig… Het woord werd me gisteren pas duidelijk toen mijn beste vriendin zichzelf beschreef 2 jaar na de zelfdoding van haar zoon. Ze zei:”ik voel me vol van verdriet, koestering, liefde en boosheid. En tegelijkertijd voel ik me zo leeg. En toch voelt het samen ok. ” Ik zei ” je bent dan dan ook volledig – vol-ledig…. “.
Succes met je boek Kitty!
Ha Christine,
Kijk, dat is nou een prachtig citaat. Echt heel mooi. Want het geeft wel zo’n beetje weer hoe je je voelt. Je zit met al die overgebleven liefde, en waar moet je er nou opeens mee heen? Als moeder. Overigens wil geen enkel kind van 21 nog met al die liefde geconfronteerd worden.
Herkenbaar wat Ellen zegt.
Voor mij is die wereld eigenlijk ook ver weg.
Respect voor hoe jij ermee omgaat, ik kan zoiets zelf nauwelijks bevatten.
Dus… ik kijk uit naar je boek.
Wow Kitty, je reis naar NY heeft heel wat met je gedaan. Prachtig zoals je daar over schrijft en welke invloed o.a. Rokus Loopik daar op heeft gehad. Ooit hoop ik ook een keertje met Rokus naar NY te mogen gaan:-) Samen een boek schrijven kan alleen maar een goed verhaal worden. Helaas ben ik geen schrijver dus zal mijn boek er nooit komen maar zal ik wel uitkijken naar jullie boek. Succes samen!
Goed idee, dat zou echt wat voor jou zijn.
Ik ben zo’n gelukkig iemand voor wie de geestelijke gezondszorg ver weg is. Heb er nooit in mijn nabije omgeving mee te maken gehad. Ik lees er alleen af en toe over in de media. En juist daarom is het zo belangrijk dat mensen zoals jij, van binnenuit, aan mensen zoals mij vertellen hoe het écht zit. Dat boek, het is goed dat dat er komt. En schroom niet om er ook af en toe over te bloggen. Dat hebben mensen zoals ik nodig. Om er iets van te kunnen begrijpen.
Ik wens je veel sterkte en heb diep respect voor hoe jij er mee omgaat. Zo eerlijk en tegelijkertijd zo sterk. Supermooi om te zien!
Ik heb het vast nog weleens over adhd hoor ;-)
Jim van Os heeft in zijn boek “De DSM-5 voorbij”ook lezenswaardige dingen geschreven over diagnostiek en herstel en dergelijke. Op een manier dat er geen ontkenning is, maar ook geen vonnis of oordeel. Met compassie. Ik vind dat echte erkenning niet verhult dat er psychische aandoeningen zijn.Een boek geschreven vanuit respect en ervaring, vanuit het hart zal een goed boek worden.
Yep. Ik weet inmiddels wat je bedoelt, gezien je opiniestuk in de NRC eerder deze maand, en je hebt groot gelijk. Er is erkenning nodig voor de zwaarte van een aandoening en diagnostiek. Die heeft ons ook erg geholpen. Volgens mij is er gewoon veel teveel spraakverwarring omdat mensen uit zoveel hoeken tegen hetzelfde aankijken. Een lang verhaal. Maar als ik mij niet vergis kort en helder uit te leggen. Ik weet nog niet wat Rokus exact voor ogen heeft, maar ik zie een dun en handzaam boekje voor me ;-) Ik verheug me vooral op een boel de-framing.
PS En herstel is ook een foute naam. Het gaat niet om herstellen zoals je herstelt van een griep. Zie de definitie in dit stuk.
Ikzelf denk ook niet dat herstel voor iedereen is weggelegd. Maar anderen zijn hier de echte experts, ik ga vooral luisteren en opschrijven en meedenken.
Onze taal kent zoveel mooie woorden en zinnen.
Maar nu kan ik er niet één bedenken.
Stilte.
“@jjvoerman: over hoe je de wereld kunt verbeteren http://t.co/AcU84zHN3Y” historisch sterk!
over hoe je de wereld kunt verbeteren http://t.co/SRiT7KKOb5
Keep up the good work! In wat voor vorm dan ook!
Keep on the good work! In wat voor vorm dan ook!
Diepe kniebuiging voor je, Kitty! Jouw blog geeft me, ondanks je onderliggende verdriet, ook een oppepper. Als moeder van een 28-jarige dochter met schizofrenie, ADD en verslaafd aan cannabis&speed ben ik soms zo moegestreden. Mijn dochter laat weinig toe in haar leven, amper ziektebesef en ik, als moeder, word verketterd. Heel anders dan hoe jouw zoon met je omging. Ik kijk uit naar het boek en heb respect voor jouw manier van omgaan met het leven. Maar eh… blijf vooral schrijven over de psychiatrie. Anders blijft het voor veel mensen onbekend terrein en de wereld van de ‘gekken’.
Lieve Geertje,
Ik weet precies hoe je je voelt. Alle ouders en familieleden (en vrienden) van mensen met wie het uitzichtloos slecht gaat worden doodmoe. Op Twitter leerde ik vorig jaar dat dat zorgmoe heet. Alle mantelzorgers kennen het.
Je voelt je machteloos, want wat je ook doet, het gaat zelden beter en het is nooit genoeg. Het is een uitputtingsslag. Veel ouders die ik tegenkwam bij Ypsilon hebben kinderen van 30, 40 jaar met wie het nog steeds niet goed gaat. Die zijn zwaarbelast.
Een vader van een zoon met schizofrenie heeft daar een ongelofelijk mooi en droef animatiefilmpje over gemaakt, dat veel meer aandacht verdient. Het geeft het verdriet zo goed weer. De maker, Borge Ring, is inmiddels in de negentig. Zijn dochter, Anne-mieke Bovelett, heeft het op youtube gezet:
Run of the Mill – Borge Ring
Ik heb gemerkt dat veel mensen het nauwelijks aan kunnen zien. Maar op een rare manier is het troostend om te zien hoe ver die ouders gaan. Omdat ze niet anders kunnen.
Gek. Zat er deze week juist ook aan te denken en me af te vragen… Ik kijk uit naar het boek… en je volgende blogs want ik kan niet geloven dat je echt stopt. Sterkte… Kom eens om de hoek ;-)
Nee, joh, ik stop niet met bloggen! Ik ga alleen niet meer schrijven over Frits.
Mijn moeder stierf toen ik anderhalf jaar was. Ik hoorde nooit over haar praten en ik miste haar niet. Er was geen moeder, er waren geen verhalen.
Kitty, laat je zoon doorleven in je blogs, in je schrijven.
Wat erg dat niemand je ooit over je moeder heeft verteld, Hubert! Ik hoop dat je een lieve vader had.
Onze zoon leeft alleen voort in de herinnering van de mensen die hem kenden. Zo gaat het met alle mensen, alle miljarden.
Bijzonder om de verhalen op de site van Rokus Loopik te lezen. En een bijzondere methode die ze daar in Amerika blijkbaar hebben, iets waar wij hier blijkbaar veel van kunnen leren.
Ben erg benieuwd naar het vervolg, hier horen we vast meer over (en hopelijk in de toekomst van jullie boek).
Sterkte deze tijd Kitty.
Ja. Die methode is wel bekend in de Nederlandse hulpverlening, maar toepassen is wat anders.
Prachtig gedicht Kitty. Ik word helemaal blij als ik lees, dat je een andere weg hebt gevonden en daarover nu een boek gaat schrijven. Juist iemand als jij zal gehoord gaan worden, door een hele grote groep mensen. Een intellectueel die opkomt voor het terugwinnen van je eigen kracht en werkelijk herstel.
Heel veel succes met je boek.
Het wordt vooral het boek van Rokus. Hij heeft de inhoud, ik denk mee.
Ik ben heel benieuwd naar je boek. Maak van een mug een vlinder, is ook een soort herstel X
Klopt. Je predikt omdenken!
Met daarnaast dat je ook gewoon heel verdrietig mag zijn als het zo is XXX
Tuurlijk.
Ik volg jou, alles van jou, 0ok jouw verdriet dus. Dank je wel. Sterkte en Liefs!
Wow, wat een compliment, Mariëlle. Bedankt.
Stil van. Succes met jullie boek. De laatste keer: en nu een boek http://t.co/JBk9mjH4mG
Alweer een jaar, jee… ik begrijp je overweging. Maar van mij had je niet hoeven stoppen. Elke blog van jou is leerzaam. En juist het persoonlijke in je blog zetten is een van jouw stokpaardjes, dus dat heb je toch gedaan? Blijf alsjeblieft wel gewoon bloggen en vooral heel persoonlijk zijn, want daardoor blijf ik bij jou hangen en heb ik alle andere nieuwsbrieven de deur uit gedaan:)
Ik heb heel veel bewondering voor je. Blijf alsjeblieft wel bloggen. en schrijf dat boek ook. En neem ook nog ergens wat tijd voor jezelf en je gezin:)
Grinnik. Je lijkt mijn man wel ;-)
Ik leef met je mee, Kitty.
Diep geraakt door het verhaal over je zoon..