Leert goede schrijvers de laatste 20%

‘Zeg, die jurk van jou, hè?’ – Over de tijd

‘Die jurk, hè.’
Meneer Blogacademie schraapt zijn keel. ‘Als ik íéts erg vind zijn het vrouwen van middelbare leeftijd die zich kleden alsof ze 20 zijn.’

Pardon?

Kijk, dat hij mijn smaak niet kan volgen snap ik. Zelf heeft hij twee truien: een blauwe en een groene. Hij zweert bij een merk herenschoenen dat allang niet meer bestaat, en eens in de tien jaar een nieuwe jas kopen vindt hij zwáár overdreven.

Maar dat hij mij middelbaar noemt, dat zit me toch niet lekker.

Tijd. Het is één van de dingen waar ik het afgelopen half jaar over na wou denken

En hoe je er mee omgaat, dat hij verstrijkt.

‘Ik had eigenlijk muziek verwacht,’ zegt A. ‘Zoals in de film.’
‘Piano?’, vraag ik.
‘Trompetten.’
We staan in de parkeergarage van het ziekenhuis. Twintig minuten geleden zei ze tegen haar arts: ‘We stoppen met dialyseren. Mijn aderen zijn op.’ Nog twee dagen, dan zakt ze in een coma. De anderen staan te overleggen wie er de eerste nacht bij haar gaat slapen.
‘Het valt me toch tegen’, moppert A, ‘van die muziek.’

A. woonde altijd in het nu. De avond vóór ze, gelukkig toch nog onverhoeds en in haar slaap, overlijdt, eet ze een slagroomtaartje. Ze krabbelt in haar agenda.
‘Heb je nog afspraken?’ plaag ik.
Ze denkt even na. ‘Dat ben ik gewend, om op te schrijven wie er allemaal geweest zijn,’ zegt ze, ‘dus dat wou ik zo gewoon maar blijven doen.’

Nu-er kan niet.

als je leeft in het nu, is ouder worden niet erg
A.

Als je pas 21 bent heb je er nog niet zo’n erg in

maar ieder van ons heeft maar één zakje tijd. Het is een ouderwetse papieren puntzak. Van boven lijkt je portie friet overdreven gul, maar hoe dieper je komt, hoe sneller hij opraakt. En tegen het einde is al je mayonaise al verdwenen.

A. zeurde nooit over de mayonaise. In haar jeugd was ze de mooiste vrouw van Winschoten. Soldaten sprongen uit de ramen van hun trein wanneer zij over het perron liep. Daar sprak ze niet over: dat hoorden we van anderen.

Not to marry a young woman

Jonathan Swift, van Gulliver’s Travels, maakte als jongeman een lijstje voor zijn oudere zelf: When I come to be old (1699).

Not to marry a young woman, staat bovenaan.
Not to talk much, nor of myself.
Not to boast of my former beauty, or strength, or favor with ladies &c.
Not to keep young company, unless they really desire it.

Het héle lijstje staat hier. (NB Helaas verwijderd van Lists of Note, KK, 2022). Het is niks anders dan een opsomming van al het bejaarde gedrag waaraan Swift zich ergerde.

Not to drive too slowly, zou hij er vandaag aan toevoegen, nor in the wrong lane, nor to turn up the sound of my television overloud, nor to overheat my living room.

Begrijpelijk. Hij was pas 32

Maar Swift is 78 geworden, dus hij zal nog weleens zijn hoofd hebben geschud, als hij het lijstje tegenkwam in zijn oude schoenendoos.

book lists of note
Jonathan Swift: When I Come To Be Old

Wat je ook niet weet als je pas 43 bent

is dat recht tegenover het puntzak-principe de elastiek-methode staat. De elastiek-methode stelt mensen in staat om tóch gelukkig oud te worden, en lelijk, om te langzaam te rijden en te vaak over vroeger te praten: in gedachten rek je de tijd een beetje uit.

Je bruine krullen, je attente rijstijl, je geheugen: het is er allemaal nog. Het is alleen verbazend dat ánderen dat niet zien. Dat geldt vooral voor de anderen die jou vroeger nog niet kenden. Je familie en je oude vrienden gebruiken de elastiek-methode zelf inmiddels ook. Voor hen blijf je óók een beetje je jongere ik.

Dáárom is het erg als zelfs je eigen man je oud noemt

Middelbaar?’ zeg ik. ‘Dát heb ik niet gehoord.’
‘Waarom niet?’ zegt hij, ‘het ís toch zo?’
Ik schud mijn hoofd. ‘Ik. Ben. Niet. Oud.’
Hij grinnikt. ‘Weet je nog dat je mij vroeger altijd pittige oude vrouwtjes aanwees op straat? Dan zei je: later wil ik zó zijn.’
‘Ja, en?’
‘Zo bén je nu.’

Plaatje van een blad. Einde van de post.

tips voor beter bloggen

(Zet je VPN uit als de knop niet werkt).

Over Kitty Kilian

Kitty Kilian

Schreef voor NRC, gaf les aan vakopleidingen Journalistiek. Sinds 2011 docent copywriting | De Blogacademie. Delicate as a hand grenade.

Cursussen:
Blogbasics (beginners)
Blogpro (professionals)
Karakter & Dialoog (fictie)
Little Black Dress (strakke huisstijl)

66 comments

  • Mijn vader van 85 rijdt als Max Verstappen door zijn dorp in Brabant. Nou ja, hij heeft de vaart erin. En ziet alles. Ik verdenk hem ervan dat hij zijn gehoorapparaat op strategische momenten uitzet. Verder hoort hij alles. Hij doet een powernap van 10 minuten elke middag. Ziet de zonnige kant van het leven en geniet. Zo wil ik ook oud worden.

  • Lieve Kitty, (heeft iemand wel eens opgemerkt dat dit ook de aanhef was van Anne Frank in haar dagboek?)

    Je hebt weer wat losgemaakt met het thema: ouder worden, zie aantal comments.
    Ikzelf ben soms wel wat verbitterd, omdat mijn leven grotendeels voorbij is, en ik 40 jaar verpest heb met verkeerde keuzes, en dan heb ik het niet over alcohol of drugs, maar gewoon het verkeerde ondankbare werk, en te lang bij de verkeerde partner gebleven. Waar zij niets aan kon doen, ze was een goede vrouw, alleen ze paste niet bij mij.
    Dus daarom het volgende gedicht van mij: DINGEN EN JAREN.
    Maar soms ben ik toch wel happy, en daarom ben ik net bezig met een meer positief gedicht, genaamd:
    -simpel wandelen met je kind in de zon in mei- (dat kan en moet korter, lol).
    kom tie dan hè:
    DINGEN EN JAREN

    kijk, hoe daar je spullen staan uitgestald
    dingen die aangewaaid zijn
    in je huiselijk landschap en gebleven
    gestapeld in een dode hoek

    jazeker, ik heb geleefd
    hoe ik heb gegeven, geleden en vergeven
    brood en boter op de tafel
    (je vaste lasten stijgen jaar na jaar)

    start de opname en actie!
    een scene met een kind en vrouw: take one
    ik herinner ieders plaats
    ieder voor zich alleen
    daar begint het gedonder in de glazen al

    ik herinner me dingen en jaren
    als een vage vleug van parfum
    van dames zonder gezicht maar
    met een onbestemde weemoed
    door het midden van het hart
    als verre vonken of vlagen vuur

    en ik zeg: wat was het plan
    van deze leerweg zonder eindexamen?

    de wilde ruimhartige dagen,
    ze gaven en namen zonder ruilbon
    verjaardagen met foto’s voor later
    de dood zet zorgzaam de wekker

    de herinnering verheft
    het goede, het slechte
    hetgeen wat je niet begrijpt
    hetgeen wat er altijd was

    • Een leerweg zonder eindexamen, dat is een mooie. Je kunt dus ook geen onvoldoende krijgen!

      We maken allemaal fouten. En de keuze van een goede partner is grotendeels een kwestie van geluk. Wat weet je nou helemaal als je 20 bent.. geen wonder dat het vaak fout gaat.

      PS Ja, ik kreeg het dagboek van Anne Frank toen ik 10 werd. Ik vond het fantastisch.

  • ‘Die jurk, hè.’
    ‘Die jurk staat haar geweldig.’
    ‘En bedoelde je daarmee dat vrouwen van middelbare leeftijd niet meer beseffen waar het op staat?’

  • Ik heb voor het eerst naar de blog geluisterd, en wat heb je een fijne stem, Kitty.
    Ik heb weleens neiging oudere dames op straat aan te spreken: “Hoe bent u zo leuk geworden?” Ook nu ik zelf die leeftijd al heb.

  • Ai.. die metafoor van die puntzak friet. Die klopt wel ben ik bang. Al denk ik er maar liever nog niet over na wáár in die zak ik dan zit.

  • Een zak friet kun je na drie jaren niet nog een keer leeg eten. Zo’n leuke blog wel!

    Dus… rekken blogs de wetten van de tijd op? Krijgen we oneindig lange puntzakken?

    En wat zegt dat over ons? Gaat de tijd voor ons digitale Ikje dan anders tikken? Wordt die langzamer ouder?

    • Het angstwekkende antwoord is dat alleen dat blijft bestaan (een tijdje, tenminste) waarvoor je extra moeite hebt gedaan: een blog geschreven, een huis gebouwd.

      Maar no worries, alles vergaat, en snel ook ;-)

  • Ieuw. Maar ieder zijn weg. Is oke. Ik ben stiekem wel heel benieuwd naar die jurk. En of die nog in je kledingkast hangt.

  • Mannen op leeftijd met een duimring of leren armbandje. Daar hoef ik niet per se een frietje mee te eten. Ik voel me ergens halverwege dat puntzakje want ik besloot eens dat ik 100 word. Dat helpt. Alles eruit halen wat erin zit! Een goed voornemen waar ik steeds beter in word! En jou ook toewens! En een fijn 2018 ook lieve! Kitty

      • Tsja, een jonger iemand mag er ook eigenlijk niets over zeggen toch? Als ik zou zeggen dat ik er best iets van herken, op mijn 34e, lach je me waarschijnlijk uit. En toch, ik schrik ervan als iemand me aanspreekt met mevrouw. Of als ik mijn 10 jaar jongere zusje vraag naar mijn kleding: ‘ja, leuk hoor, voor iemand van jouw leeftijd.’
        Het is ergens fijn om te weten, dat als dat gevoel komt van het puntzakje dat smaller wordt, het erbij hoort. Iedereen heeft dat dus. Scheelt weer tijd aan piekeren. En die tijd heb ik dan hard nodig.

  • Toen mijn oma 96 werd, vroeg ik haar hoe het was om zo oud te zijn. Verbaasd lachend: “Tis is heul gek, Marjan, mar van bínnen voel ik m’n eige nog gewôn 32 ofzo…En dan wilk d’ roamen goan zeme…maar da trapke hé, da goa nie mir…”

  • Toch zijn die frieten in de onderste helft van de puntzak ook lekker. Misschien geniet ik er zelfs nog meer van, of ze nou met of zonder mayo komen.

      • Dat komt van de yoga en het leren leven met een lijf dat weinig kan. Ik was vroeger heel anders.

        • Dus je bent dankbaarder omdat je minder hebt, en het des te meer waardeert – zoiets?

          Ik ben ook niet echt pessimistisch. Ik ben gewoon sjacherijnig dat ik al zo oud ben ;-)

          • In het begin was ik heel erg gefrustreerd, maar van die emoties ging het alleen maar slechter met me, dus ik moest een manier vinden om tevreden te zijn met wat ik heb en om te genieten van wat ik wel kan. Bijvoorbeeld, ik kan wel lopen zeuren dat ik niet ver kan fietsen, maar het is beter te genieten van de paar km die ik wel kan fietsen.

            Het gaat niet altijd goed. Die frustraties borrelen nog wel op, maar het gaat steeds beter.

  • Wat een mooie weer.
    Ik ben nooit een jonge vrouw geweest, ik hoefde niet langs start en gelukkig ook niet langs de overgang. Ik mocht gelijk naar oudere vrouw, en ik voel me jonger dan ooit. Mijn rokken zullen vast te kort zijn maar voor het eerst van mijn leven ontdek ik dat er iets moois is aan mijn lijf, en dat zijn mijn benen.

  • Dat van die puntzak…
    Ik voel het tot in mijn binnenste. Ben voorbij de vrouw van 43, ergens halverwege de puntzak. Door ziekte geconfronteerd met de eindigheid van mayonaise, maar wel alles er willen uithalen wat er in zit.
    Uitschrijven? Ben je gek? Die sabbatical heeft je goed gedaan. Een mooi, anders en pittig 2018 toegewenst!

  • Door dat HDNGWW krijg ik altijd het idee dat ik in een Harry Potterboek ben beland. Waarom doe je dat eigenlijk? Ik kom het ook wel tegen in andere vormen. Dan noemen schrijvers/sters hun kinderen bijvoorbeeld De Kleine Aap of hun partner De Eeuwige Mopperkont. Wel altijd met hoofdletters natuurlijk.

    • Ja, Voldemort, hè. Dat is ook wel een beetje zo. En ik kan me indenken dat het irritant is. Ik doe het omdat ik hem echt niet mag noemen. Dus het was de meest voor de hand liggende benaming.

      Ik erger me dan weer dood aan mensen die hun partner consequent Lief noemen (welke partner is nou altijd lief?) of Verloofde (zo jaren 1950, ook al is dat dan wee net de grap natuurlijk).

      Zou een voorletter beter zijn, langzaamaan? Moet ik eerst even in overleg of ik wel zijn echte voorletter mag gebruiken.

      Hm.. Goed dat je het zegt.

  • Hé Kilian, jij bezondigt je dus ook aan het instellen van een dagritme… net als ik trouwens. Beetje concentratie en werk en dan weer wandelen of soppen… en zo de hele dag door veel afwisseling. En dan vanaf vijf uur alle stekkers eruit. Tijd om al die dingen te doen die ‘offline’ genoemd worden. Plus vroeg naar bed en heel vroeg weer op. Zo is het hier althans… bij mij dus. Heel goed voor de balans.

    Weet je, laatst zei mijn nicht (die best wijs is en ook een beetje onwijs, wat haar siert) ‘des te ouder van lijf, des te jonger van geest’. Ze doelde op vrouwen van een ‘bepaalde’ leeftijd. In die zin hebben HDNGWW en jij natuurlijk allebei een beetje gelijk, maar alleen vanuit het eigen perspectief. Valt daar aan te ontkomen?

    Ik denk het wel. Onlangs introduceerde ik bij een Belgische vriendin de term ‘oprekken’. Die heeft ze meteen in haar verzameling favoriete Nederlandse uitdrukkingen opgenomen. Dat zit zo:

    Net als Jonathan Swift hebben we allemaal wel eens last van stagnatie, in de manier waarop we onszelf definiëren. Daarom is de beste manier om jong te blijven: zorgen dat je blijft ‘dansen’. Dansen in de zin van het voortdurend blijven ‘oprekken’ van de definities die je koestert over wat je ‘jouw identiteit’ noemt. Dat laatste is namelijk maar een idee, en ideeën zijn uitgangspunten om mee te blijven spelen.

    Dus wat ik je wens in dit nieuwe jaar is veel verandering van invalshoek. Zo ontdek je namelijk iedere dag weer dat hoe jij jezelf ziet niet aan grenzen gebonden is. HDNGWW wil dat je ‘straight’ bent? Verras hem eens door te zeggen dat je net ontdekt hebt dat je ‘Sapiosexual’ bent. Levert dat wat op? Jawel hoor, blijven lachen is ook zo’n ding. Vraag maar aan Jonathan Swift.

    Fijne dag nog en blog ze!

    Groeten uit Rotterdam, van Huub.

Leert goede schrijvers de laatste 20%
google-site-verification: google3d8706b2d2bb5ca6.html