Waarom praten we nooit over marketing en ethiek? (En is cyberpesten stoer als het bezoek oplevert?)

Dit is een post over marketing en ethiek in 2022, en specifiek over het soort marketing dat Aartjan van Erkel propageert. Maar we gaan eerst even naar 1989. Amerikanen hadden het roken net afgezworen.

* * *

B. is een lenige kerel van 31, maar hij struikelt het podium op.

B. is steward, en trainer. KLM heeft hem naar New York gestuurd om een zaal vol cabinepersoneel toe te spreken over omgaan met lastige passagiers.

Hij loopt aarzelend naar de lezenaar. Hij haalt een hand door zijn haar, en kijkt vragend naar de dagvoorzitter. Die knikt.

B. kucht. Hij trekt zijn colbertje uit. Zijn overhemd is nat onder zijn oksels. Hij kan geen plek vinden om het colbert op te hangen. Hij reikt het aan aan iemand op de eerste rij, en valt bijna van het podium.

‘Sorry, sorry’, mompelt hij in de microfoon

‘Just a minute. Hold on. I’m a little nervous.’ Hij schraapt zijn keel. ‘I think I need…’

B. loopt terug naar de eerste rij en vraagt om zijn jasje. ‘I left something in it.’ Hij zoekt in alle zakken, en vist er een pakje Marlboro uit. Hij loopt weer naar de lezenaar. De zaal begint te mompelen.

‘Just a sec’, zegt B. ‘So sorry, I just need…’ Hij schudt een sigaret uit het pakje. ‘My nerves, you see…’ Hij knipt een aansteker aan.

‘Hey’, roept iemand uit de zaal. ‘This is a no smoking area.’

‘I know, I know’, zegt B. ‘Just this one cigaret, to get over my nerves.’

Hij steekt de sigaret aan.

‘Whoa, whoa’, roept iemand anders. ‘We do NOT want you smoking in here!’

B. blaast een wolk rook uit. De zaal ontploft. Iedereen roept door elkaar.

Terwijl de voorzitter gehaast het podium opklimt, dooft B. zijn sigaret. Hij glimlacht. Hij gaat rechtop staan: ‘Calm down, folks. Just showing you not the best way to deal with difficult passengers.’

B. veroorzaakte een nuttig oproer

Hij was teaching by example.

Aartjan van Erkel, ook een trainer, veroorzaakte deze week een ander oproertje

In een expres opruiend blog claimde hij geen cursisten met een STAP-subsidie toe te laten, omdat hij alleen werkt voor de bovenkant van de markt.

In mijn online trainingen laat ik géén deelnemers met STAP-subsidie toe. Ik wil ze niet in mijn groepen, ik wil ze niet spreken in vragensessies en ik laat ze niet in de buurt komen van mijn eigen deelnemers.

 

Dat heeft een simpele reden. Ik verkoop nooit trainingen aan de onderkant van de markt. Er zijn een paar soorten klanten die er bij mij niet in komen:

 

(1) Freeloaders: mensen die alles gratis willen en niet bereid zijn om te investeren.

(2) Shopaholics: deelnemers die de ene na de andere online training kopen, maar er nooit iets mee doen. Mensen die niet in actie komen, behalve om weer een andere training te kopen. Mensen die geen resultaten halen.

Natuurlijk is er vanalles mis met die redenering. Ik liep de argumentatie na en zette mijn commentaar op Twitter:

En zoals Karin de Galan daar terecht opmerkte, is de hele kwestie nog verzonnen ook:

Kortom. De nieuwsbrief-slash-blogpost is alleen bedoeld als reclame voor zijn businessboek-bestseller-cursus. Het gaat hem om de ps:

De normale prijs is nu nog €3.000, maar die stijgt aanstaande maandag naar €4.000.

Maak je niet druk, zei R., want hij dóét het er om

‘Hij  propageert dit soort marketingtechnieken in zijn eigen cursussen.’

Kan waar zijn.

Op Linkedin protesteerde Chantal Schinkels ook tegen de Stap-argumenten, en ze kreeg bijval. Waarop Aartjan er doodleuk een tweede blogje aan wijdde, en haar – alweer met drogredenen – belachelijk maakte. Lees gerust na. Een citaat:

Een zelfverklaarde ‘ethisch e-commerce expert’ en lezer van mijn dagelijkse mails die bij haar aanmelding duidelijk is gewaarschuwd voor de politiek incorrecte inhoud, is op een zeepkist gaan staan op haar LinkedIn om een kwaaie rant af te steken. […] Ze is met haar eigen boek over ‘het overleven van een door mannen gedomineerde werkvloer’ niet verder gekomen dan plek 9 bij Managementboek […]

Zelfverklaard?
Op een zeepkist gaan staan?

Niet verder gekomen dan plek 9?

Allemaal irrelevante argumenten. Iederéén verklaart zichzelf tot iets op Linkedin, en Van Erkel staat zelf op een veel hogere zeepkist.

Bovendien weten we allemaal dat de nummer 1-dagpositie op Managementboek te gamen is. Managementboek laat dat toe en Aartjan geeft er dure cursussen over, terwijl Schinkels haar plek op de longlist (via een jury, dus) zonder trucs bereikte met een boek over de achterstand van vrouwen in de IT-sector. En wat we daaraan kunnen doen.

Ik lees Aartjans blog zelden, omdat hij je van het ene zelfgegraven kennisgat in het andere laat struikelen, en ondertussen niks anders doet dan verkopen. Maar nu ik deze twee pesterige blogs heb gelezen, zit ik verbaasd mijn hoofd te schudden.

Wat ís dit voor marketing?

Hij verkoopt larie (Ik wil ze niet in mijn groepen), hij verzint onbestaande problemen (STAPpers zijn freeloaders), hij doet claims die nergens op slaan (Ik werk alleen met de bovenkant van de markt).

Die claims dienen enkel als status signaling (voor zichzelf).

In feite maakt hij fake marketing news.

In liefde en marketing is alles geoorloofd?

Maar dan – hoe hij terugslaat naar Chantal Schinkels, dat is niet alleen onheus qua argumentatie, dat is cyberpesten. Dat kun je niet afdoen met jezelf rethorisch op de borst kloppen als beruchte, politiek-incorrecte copywriter.

‘Als marketingstunt toch wel briljant’, mijmerde een van mijn vrienden

Maar daar zit het probleem. Marketeers staan niet buiten de samenleving. Aandacht trekken met pestgedrag is niet opeens goed, omdát het aandacht krijgt.

Aandacht is geen hoger doel dat alle middelen heiligt.

Het is niet voor niks dat ik in Nederland slechts twee (2) mensen ken die zich nadrukkelijk bezighouden met marketing en ethiek: Chantal Schinkels (die ken ik sinds gisteren) en Sandra de Jong. Marketeers praten zelden over ethiek. En al helemaal niet in het openbaar.

Vader, zou ik bijna zeggen, erbarm u over ons, als dit de manier is waarop wij ons brood moeten verdienen.