Vorige week overleed mijn moeder.
Nee, nee, niet meteen gaan condoleren. Dat hoeft helemaal niet. Ik ben niet verdrietig.
Ze was 84, ze was al 4 jaar ziek, ze had geen pijn, ze was alleen erg moe. Ik heb haar de afgelopen 4 jaar vaker gezien dan in alle 40 jaar daarvoor.
We spraken over wat er op tv was, we roddelden over de familie, en we vroegen ons af waarom nou niemand Trump eens een keertje doodschoot.
Ze was mijn moeder
Niet mijn vriendin, geen geestverwant, gewoon: een moeder. We hebben allemaal een moeder. Je ontkomt er niet aan.
Nee, het verbazingwekkende is dat je voort kunt komen uit ouders met wie je, als je eenmaal volwassen bent, niet zoveel lijkt te delen. Maar je voelt een band, en je bent ze dankbaar.
En als het dan hun tijd is, voelt dat óók als een bevrijding.
Voor mijn eigen zoon zal later hetzelfde gelden
Vermoed ik.
En dat vind ik bij voorbaat okee.
google-site-verification: google3d8706b2d2bb5ca6.html
Ha Kitty, in het Mexico zeggen we “Le tocó su númeró.” Dat wil zeggen: zijn nummer werd getrokken door de man met de grote zeis. En liefde kent vele vormen, van onderkoeld naar overweldigend. Intensiteit zegt niets over kwaliteit! Ik wens je vooral veel kleine en grote glimlachen toe in de momenten van herinneren.
Maria
Mooi. Mijn moeder is 84. En heeft acht ingezakte ruggenwervels, de bijoogst van een langdurige bestraling vanwege kanker. De laatste twee jaar zie ik haar steeds vaker. Soms meer dan eens per week. Dan roddelen we over de familie en kankeren op het magere aanbod op de televisie. Om 17.00 ploffen we aan de keukentafel. Onder het snijden van de ijsbergsla, tomaten en weet ik veel wat, mopperen we rustig door. Een glaasje wijn doen we al heel lang niet meer. Het smaakt haar niet meer en ik word er dik van. Als de laatste hap naar binnen is gegleden, zuchten we beiden tevreden en wassen we af: mijn moeder wast, ik droog. Ik vraag dan: ‘Koffie?’ Dan zegt ze: ‘Nee, doe maar niet, ik ga naar huis. Het was gezellig. We bellen, he?’ Enerzijds hoop ik dat dit nog lang zo doorgaat. die vanzelfsprekende kneuterigheid van ons samenzijn. Anderzijds: ze staat stijf van de pijnstillers, gaat binnenkort weer naar de pijnpolie in het Anthonius en als dat niet blijkt te werken, dan is ze er wel een beetje klaar mee. Ik gun haar nog een aantal pijnvrije jaren. Maar als dat niet gaat gebeuren, gun ik haar haar rust. Ik kon niet voorzien dat ik zoveel geduld en tijd voor haar zou hebben toen ik een stuk jonger was. Maar ik ben bijna altijd blij om haar te zien. En toch groei ik, ongemerkt, langzaam naar een afscheid toe. Ik was me er alleen niet zo van bewust. Mooie wake up call, dit.
Ja. Zo gaat het.
Mooi kort en krachtig!
Ja, zo is het leven. Fijn dat je er zo over denkt en dat je de afgelopen jaren tijd samen hebt kunnen doorbrengen.
Ja, dat was goed. Er was nog wat oude wrok, maar die is de laatste jaren helemaal verdwenen. Ik was blij om voor haar te kunnen zorgen, op mijn manier.
Mooie blog. Gedachte die ik had omtrent moeders in het algemeen: je moeder is je moeder. Punt. Als je het gewoon met elkaar kunt vinden is dat fijn. En ook gewoon zoals het dan is. En hoe ongecompliceerder, hoe beter.
Dat is eigenlijk heel waar, ja.
Ja dat elkaar de laatste jaren vaker gezien en gesproken dan al die jaren ervoor. Een mooie herinnering.
Wat een heerlijk filmpje! En -alle nuchterheid opzij schuivend – dat iets goed is heeft niets te maken met gemis. Of verdriet. Geniet van je mooie herinneringen. Liefde blijft altijd. ?
Dat is zo.
Je blog over het overlijden van je moeder zet mij aan het denken.Hoeveel deel ik met mijn dochters? Food for thoughts….
Wij deelden de familieband. We deelden allerlei dingen onuitgesproken. Ik was het in veel dingen niet met haar eens, en andersom ook, maar we respecteerden elkaar in onze rol. En we waardeerden elkaar. Ik wil eigenlijk zeggen: we hoefden niet zoveel te zeggen. We waren gewoon moeder en dochter. Er zijn een heleboel dingen die we helemaal niet wilden delen.
Bij de eerste beelden van jouw filmpje zag ik de foto’s van de reis naar Norfolk en ons bezoek aan Sheringham Park. Dat was pakweg 25 jaar geleden. Mijn moeder zat heel tevreden op een bankje, tas op schoot, keuvelend over het uitzicht, de zee en de schapen in het weiland. Ze keek om zich heen en was tevreden. Ze overleed in 2013. Die reis met haar en de 20 minuten die ik naast haar dode lichaam heb gezeten, daar denk ik bijna iedere dag aan.
Dank voor je bericht.
Ja. Het is ook mooi dat het aan het eind van een lang leven vaak alleen nog om kleine dingen gaat, en om de belangrijkste banden.
Gewoon er zijn en samen een lekker kopje thee drinken is dan soms al genoeg.
Wat een heerlijkheid om die dubbelheid ook gewoon te benoemen: de band & opluchting. Want zo kan en mag het zijn. Ouders en kinderen. In soorten en maten.
We doen er behoorlijk moeilijk over, heden ten dage. Want de gezinnen zijn klein. En alles moet perfect zijn. Maar dat kan helemaal niet.
“(…) en we vroegen ons af waarom nou niemand Trump eens een keertje doodschoot”. Juist deze regel raakt me.
Voorheen zou zo’n opmerking ongemerkt naadloos opgaan in mijn wereldbeeld (Alles aan Trump is fout) dat in bepaalde kringen gemeengoed lijkt.
Tegenwoordig ben ik blij hierbij vaker de geur van een elitair, geringschattend en wereldvreemd walmpje te onderscheiden.
Je bovenstaande commentaar “Ik denk dat wij niet de enigen zijn die dat riepen als we het journaal zagen”, lijkt voor mij een bevestiging.
Ik snap niet helemaal wat je bedoelt. Vind je het een wereldvreemde en elitaire verzuchting?
Het is een uitroep die ik al veel mensen heb horen doen, maar uiteraard alleen in privékring. Want het is niet democratisch om psychopatische dictators te vermoorden, natuurlijk. Dat snap ik best.
Een elitaire verzuchting. Dat is het. Dank voor deze aanvulling.
Van dichtbij (redacties mainstreammedia) weet ik dat er weinig ruimte en daardoor weinig lucht voor andersdenkende op politiek vlak bestaat. Onbewust en vanzelfsprekend. Gevaarlijke ingrediënten voor verrotting aan de onderkant van de ‘democratie’.
Mooi Kitty, herkenbaar. Dank.
Een mooie beschrijving van een moeder-dochter relatie.
Mooi dat het ook zo sober kan.
Zo ! jullie lijken echt niet op elkaar zeg…pfff
jammer dat je haar niet altijd even liet uitpraten; doe ik ook vaak niet bij mijn oudere moeder maar zie nu hoe hinderlijk dat is
verder gave blog, en gecondoleerd …toch wel
Ik val iedereen altijd in de rede. Heel irritant inderdaad.
Wat een waar verhaal!
Drink er eentje op je moeder?
Daar hield ze wel van, van een glas wijn.
Mensen zeggen toch gewoon gecondoleerd, dat is gefeliciteerd in de opsekopse wereld, heb ik vorige week aan mijn dochter (6 jr) geleerd.
“Gecondoleerd, zeg je tegen iemand waarvan je weet dat ie iets heel belangrijks voor altijd kwijt is.”
“Oh zoals ik met mijn hatchimal-glitter-tijgertje deze vakantie?”
Ja. Min of meer.
Heel leuk die dynamiek tussen jou en je moeder in dat filmpje. Bijzonder.
……en we vroegen ons af waarom nou niemand Trump eens een keertje doodschoot.
Ongepast en zeker niet nodig. Waarom, vraag ik me af……
Jammer…
Ik denk dat wij niet de enigen zijn die dat riepen als we het journaal zagen.
Zeker niet! Ik roep het geregeld als ik naar het journaal kijk, zelfs als ik alleen ben. Misschien is dat nog het meest ongepast.
Tranen. Nu ja, dat had ik vanochtend ook, toen ik een foto van ontheemde Syrische kindjes in Moria 2 zag in NRC. Kun je ook verwachten na 50 uur in 4 dagen doordouwen aan een verkeerd ingeschatte vertaling, als een solozeiler, met 14 uur slaap tussendoor.
Misschien toch maar eens een cursusje copywriting volgen. Subliem.
Oei oei oei. Dat zou ik niet meer kunnen. Zo hard werken.
Ik eigenlijk ook niet meer… Het ligt er ook wel een beetje aan waar het voor is natuurlijk. (Een goed doel, kan ik je verzekeren.) Daarnaast laat ik mijn beste klanten natuurlijk in geen geval in de kou staan, ook niet als halverwege blijkt dat het bronmateriaal hier en daar totaal zuigt. En stiekem is het ook gewoon lekker om weer mee te mogen werken aan de documentatie van één van de grootste hijskranen ter wereld – je weet wel, die waarmee ze windmolens in elkaar zetten! Als dat geen goed doel op zich is…
Hahaha! Dankzij de farmaceutische industrie….
Volgens mij was je moeder best grappig ?
Ze was geen feestneus. Maar we hadden soms wel lol. We konden goed met elkaar op reis. ‘Dat hadden we vaker moeten doen’, zei ze, de laatste middag dat ik haar alleen sprak. Maar ja, toen leefde mijn vader nog.
Ja, dat herken ik. Ik denk alleen wel eens: hij had zijn kleindochter moeten zien. Dat had hij mooi gevonden. En zij ook.
Jazeker. Dat kan ik me voorstellen. Zulke dingen denk ik ook weleens. Maar dat denk ik ook als ik aan mijn overleden zoon denk: dat had Frits eens moeten zien, hoe Apple nu met zijn klanten omspringt.
Verfrissend nuchter.
Ik heb me overigens zeer vermaakt met dat filmpje.
Als dit komische duo nog meer van dergelijke opnamen heeft gemaakt en online gezet dan houd ik me aanbevolen.
https://vimeo.com/452517569/5de36a2e8e
Herkenbaar.
Liefde heeft veel gezichten.
Dat is waar. Je kunt een band hebben zonder woorden. Een nuchtere, warme band.
Mijn moeder is vlak voor Kerst overleden. Ook 84, maar heel plotseling. Geen bevrijding, geen opluchting. Nee, geen geestverwant, geen vriendin, maar wel mn moeder. Ik mis haar gewoon. Het besef dat zij de enige was die onvoorwaardelijk van mij hield kwam hard aan. Vanaf nu ben ik echt volwassen.
Je bent een wees.
Prachtig! Hier gaat het nou om in het leven. ❤️
Dat ben ik met je eens. Gewoon goed omgaan met wat er is.
Wat zijn jullie leuk samen en wat lijken jullie op elkaar!
Uiterlijk verschrikkelijk, ja.
Oei, wat herkenbaar. Niet alles, maar wel veel.
Mooi verwoord Kitty!
Ik zit hier nu al 5 minuten met een grote grijs: ‘Dat kan ze geen ruk schelen mam, vertel nou maar over de clotted cream en hoe je geslapen hebt.
Ja! Dát wilde ik weten!
Herkenbaar, lief en mooi. Dankjewel.
Ze had de neiging om eindeloos saaie opsommingen te geven van alle bezienswaardigheden die ze in een vakantie zag.
Kitty, wat ontzettend mooi geschreven, zo herkenbaar!
Ik vind het zelf niet zo mooi geschreven ;-) Ik kan slecht tegen vals sentiment.
En daarom is het mooi, omdat het gewoon eerlijk is.
Ik zal je niet condoleren dan. Maar wel een warme liefdevolle blik toewerpen zoals ik zou doen als ik je zou zien. X
Maar dat heb ik nou juist niet nodig. Daar gaat het hele blog over, man!
Kopje koffie wel, weer eens een keertje.
OK OK! Ik zal je niet warm aankijken bij die kop koffie! :)
En toch… later, tis toch je moeder.
Zeker, dat is ook zo.
Het woordje toch in die gangbare uitspraak zegt genoeg ;-)
‘Het zwarte gat waarin je valt, wordt schromelijk overdreven,’ zei mijn oom tegen me. Mijn moeder (zijn zus) was kort daarvoor overleden. Eerst vond ik het stom dat hij dat zei. Dat mag je niet zeggen, je moet verdrietig zijn. Onzin, denk ik sinds die tijd. In plaats van jaarlijks op facebook te schrijven dat het nooit went, denk ik gewoon af en toe aan ze. En heb dan even plezier om hun gekke dingetjes. Dankbaar, inderdaad, dat ze mijn ouders wilden zijn.
Zo simpel kan het zijn. En da’s prima.
Ook een mooie generalisatie van je oom ;-)
“Dat kan ze geen fuck schelen mama, dat is niet interessant!” ;
Je praat net zo tegen je moeder als tegen je cursisten.
Klopt. Ik heb maar één stand ;-)
Daar moest ik ook lachen. Je zegt het zelfs op dezelfde toon. “Ja, maar dat is allemaal niet zo interessant.” ;~)
Ik ben gewoon ontzettend bazig.
Oooo geen spat veranderd. Je stem, dat pittige en zoals jijzelf zegt dat bazige. Recht uit je hart en vol overtuiging. Ik mag dat wel. Dank voor het delen van dit filmpje. En wat zijn de plannen voor het weekend? ?
Echt? Niks veranderd? Grappig.
We zijn meteen iets nieuws gaan doen in het weekend, ja.
Heel lief filmpje, lekker keutelen. Fijn dat je dat hebt nog. Zelf kan ik nu nog huilen om mijn moeder en ze is al 11 jaar dood. Vandaag zou ze 85 geworden zijn. Maar ik herken bij anderen die bevrijding bij de dood van een ouder. Zelf had ik me al behoorlijk van mijn moeder bevrijd, dat was een hele kluif.
De bevrijding is in mijn geval vooral dat mijn weekenden weer vrij zijn. Niet emotioneel. We konden goed met elkaar overweg.
Maar als je niet zo’n nuchtere relatie hebt als wij hadden, als je echt geestverwanten bent bijvoorbeeld, kan ik me indenken dat je je moeder erg kunt missen.
Gecondoleerd Kitty, Iedereen heeft een moeder. Jouw zoon kan er mogelijk anders over jou denken maar dat zal je dan niet weten.
Nu kan je het hem vragen.. x
Hoeft niet. Ik vind het sowieso goed.
Met een glimlach op mijn gezicht lees ik je blog. Dankjewel!
Herken je het?
Kitty, wat zoet, dat filmpje. Grappend, grollend, die moederdochterpraatjes. En ja, ik snap je wel, dat je uit liefde voor je moeder liefde voelt voor het einde van een lang leven, dat eindigt in 4 jaar moe en ziek zijn. Dat is de dood misschien een welkome gast, daar ineens.
Gecondoleerd vind ik sowieso een rotwoord. Maar ik wens je zo nu en dan zachte tranen, vanuit welke plek dan ook. Gemis, dankbaarheid, zoiets.
Ik huil nooit.
Apart hoe tranen, net als talent of bruine ogen, verdeeld zijn onder de mensen. Heb geen bruine ogen maar tranen willen ze goed.
Ik wens je veel fijne herinneringen.
Hartelijke groet,
Ina
Zeker nooit een hond gehad?
Moet je wel huilem als je hond overlijdt? Ik heb ook niet gehuild bij het verscheiden van onze vorige kat. Maar goed, tranen zeggen niets over je gevoelens.
Kitty. Wat mooi, hoe een rationeel blog zoveel meer ontroert dan je zou verwachten.
Ja?
Heel erg.
Eens!
Maar waarom ontroert dat nou weer? Herkenning, dat kan ik me voorstellen.
Weet ik niet. De cyclus van het leven. De liefde tussen moeder en kind die niet gelijk is, de liefde voor je kind omdat hij mag voelen wat hij voelt, zonder goed of fout. Zoiets. Of ik lees er dingen in die je helegaar niet bedoelt ?
O ja, dat bedoel ik zeker. Het gaat zoals het gaat. Ouders houden meer van hun kinderen dan kinderen van hun ouders en dat is ook goed. En je komt en je gaat als het je tijd is.
Ik hou zo van die Groningse uitdrukking: als iemand dood is, is hij ‘uut de tied’. Hoeveel beter kun je het zeggen? Je tijdlijn loopt niet meer gelijk met die van de overledene.
Da’s op z’n Brabants ook zo: dan bende uit d’n tèèd ?
O, wat mooi! Dat wist ik niet.