Hoe eindig je een blog?

Een cursist vroeg in haar evaluatie: hoe eindig je eigenlijk een blog? 

Ik was perplex. Ik had geen antwoord.

Ik dacht er over na. Hoe doe ik het zelf? Beats me. Hoe doen anderen het? Geen idee.

Ik google: hoe eindig je een blog?

En ik vind een hele rij posts met flauwe tips: vraag reacties van je lezers, of: gebruik een cliffhanger. Zou ik allebei afraden, trouwens. Lezers geven vanzelf commentaar als een stuk ze raakt. En als ze nú een vraag hebben, wachten ze echt geen week op het antwoord. Niet online.

Die tips gaan over content marketing via een blog, niet over schrijven.

Googelen op columns schrijven dan?

Dat levert enkel lijstjes op met tips op hoofdlijnen. Bouw op. Kies je stijl. Overdrijf. En Een uitsmijter werkt goed.

Abstracties. Daar hebben we niks aan. We willen weten hoe je een goede blog conclusie schrijft.

Ik vraag me af of er schrijfboeken bestaan die enkel zijn gewijd aan eindes. 

Er zit niks anders op dan zelf nadenken

Here goes:

Grofweg zijn er twee soorten blogs:

1. Blogs die informatie geven
2. Blogs die vermaken of ontroeren. Dus ze zijn geestig of menselijk, liefst allebei.

Een combinatie van 1 en 2 is natuurlijk helemáál mooi.

Blogs met nuttige informatie kunnen feitelijk en zakelijk geschreven zijn. De stijl maakt je lezer nauwelijks uit. Deze post is een voorbeeld.

Hoe die nuttige blogs eindigen maakt ook niet uit. Als je klaar bent met informatie geven, hou je gewoon op.

Maar blogs die vermaak of emotie bieden moeten het hebben van hun stijl

Dát zijn de blogs waar we over moeten praten.

Die blogs zijn korte verhaaltjes. Essays. Columns – van het lichte soort.

Zo uit mijn blote hoofd ken ik maar twee regels om een blog af te sluiten

1. Kom terug op iets wat je eerder noemde
2. Zorg dat het einde sterker is dan de rest

Ik pas ze trouwens zelf niet toe. Of eigenlijk moet ik zeggen: ik denk er nooit over na. Vanaf nu natuurlijk wel.

Hoe werken ze?

1 Terugkomen op iets wat je eerder noemde – vaak al helemaal in het begin – heet: een cirkeltje maken. Dat werkt omdat wij mensen houden van evenwicht. Evenwicht is schoonheid. Net als symmetrie.

Zodra we patronen herkennen beginnen we van binnen te glimlachen. We get it, denken we. We like it.

Omdat mensen snel lezen kun je ook nep-patronen aanbrengen. Nep-patronen werken bijna even goed als echte. Behalve voor kritische lezers, die prikken er doorheen.

2 Dat sterke einde noem je in cliché-journalistiek jargon een uitsmijter. Het idee is dat je de lezer nog iets extra’s meegeeft aan het einde.

Wat voor extra’s? Een nieuwe draai aan je argumentatie, een verrassende grap of een extra sterke emotie. Afhankelijk van wat voor type stuk je schrijft.

De psychologische opbouw is altijd hetzelfde: je probeert een lezer te overtuigen met een reeks argumenten, of beelden, of grappen, die oplopen in snuggerheid. In humor. In emotionele impact. Of die op- en neergaan in intensiviteit. Er zijn verschillende scholen. Hoe dan ook: je blog afsluiting moet je lezer verrassen. Hoe meer, hoe beter.

Ik stel voor dat we een paar voorbeelden bestuderen

om te zien hoe een professionele veelschrijver het aanpakt. Misschien ontdekken we nieuwe patronen.

We nemen Sylvia Witteman. Ik bespreek drie van haar columns uit de Volkskrant, mei 2016.

1. Oogjes

Ik heb de thema’s die Witteman herhaalt ieder een eigen een kleurtje gegeven.

Met het thema van de ogen maakt ze een cirkeltje. Zie: de gele cirkels.

Het zijn vooral de vissenoogjes die werken. De helblauwe mannenogen komen ook terug, maar ze roepen veel minder emotie op. In feite zijn ze bijzaak.

 

Een geestige column. Vooral vanwege Wittemans gebitch op de andere Amsterdammers met teveel geld.

Er zit veel herhaling in, wat een indruk geeft van orde en structuur.

Aan het einde maakt ze een cirkeltje. De laatste twee alinea’s zijn niet sterk.

Meug

Deze column is te leuk om er niet wat méér over te zeggen. Eerst de herhalingen, en hoe ze het einde maakt met, alweer, een cirkel:

De twee stukjes dialoog en karakterisering – eerst van de oude, daarna van de jonge man –  zijn óók herhalingen. De eerste dialoog geeft aan dat de visvrouw geen gevoel voor humor heeft. De tweede – over de onverantwoorde tonijn – is bedoeld om ons daar weer aan te laten twijfelen. Tongue in cheek, dan.

Want Witteman plant de mogelijke spot van de visvrouw helemaal zelf in haar column.

Ze leukt de dialoogjes fors op met emoties die ze pardoes toeschrijft aan de sprekers. Ik heb de aangedikte of verzonnen emoties blauw gemaakt:

Het einde is een geestige omdraaiing. Daar is de visvrouw opeens aardig, maar dan slaan de klanten terug.

3. Luizen

Het derde voorbeeld. Het einde van de column is weer een cirkel. Witteman herhaalt het krabben, én ze voert zichzelf weer op.

Maar waar de cirkeltjes in de vorige twee voorbeelden een beetje lukraak waren geplaatst – ze gaven meer een suggestie dan een echte samenhang – zit deze column geheid in elkaar. Witteman maakt een mooie, klassieke spanningsboog. Let op de oplopende mate van hardheid in de opmerkingen van de blonde, verzorgde vrouw. (Nog een sportvrouw ook):

In een paar alinea’s laat ze steeds meer zien hoe ze echt is, totdat ze haar vriendin er uiteindelijk ijskoud van beschuldigt dat ze luizen heeft gekregen via háár zoon.

De vriendin levert tegenspel, hoe bedremmeld ook. Witteman zet de tegenstelling tussen beiden extra aan in de beschrijving:

Ook de tegenstelling tussen het verzorgde uiterlijk en de grove bek van de sportvrouw is een leuke gimmick.

Hoe doet Witteman het dus?

In alledrie de columns gebruikt Witteman herhalingen om structuur aan te brengen. Ze gebruikt herhalingen ook om een harmonieus einde te krijgen. Ze draait kringetjes – soms maar kleine.

Alleen in de tweede column – Meug – is het einde verrassend. Daar slaan de klanten terug (‘Nee’, sprak het ventje koel.) In de andere twee zijn de laatste alinea’s minder grappig of raken ze je als lezer minder dan die ervóór.

We lezen haar columns natuurlijk niet alleen maar voor de slotzinnen

Ik ben een fan. Wittemans valse beschrijvingen van haar eigen milieu zijn geestig, net als haar overdrijving, haar onbekommerde inconsequentie – ze portretteert zichzelf als een keiharde moeder, maar ze verwijt de vader in Oogjes gebrek aan tact over een paar vissen – en haar opzettelijke non-logica: versterven lijkt me mooi, maar het probleem is dat je moet ophouden met eten. 

Niettemin kan ik die cursist nu antwoord geven:

Hoe eindig je een blog? Gewoon terugkomen op een thema, Loes. Maakt niet uit hoe groot of hoe klein dat thema is.

• Lees ook: Hoe begin je een verhaal? 100 eerste zinnen die je móét lezen
• 10 manieren om een verhaal te beginnen
• En dit is een stuk over hoe journalisten hun eerste zin schrijven.