Welke techniek passen alle goede schrijvers toe?

Schrijven is niet moeilijk.
Kwestie van creativiteit – en techniek aanleren.
Welke techniek passen álle goede schrijvers toe?

Lees het beroemde begin van Austens Pride and Prejudice:

It is a truth universally acknowledged, that a single man in possession of a good fortune, must be in want of a wife.

Zie je het?

Kijk – het begin van The Good Husband Of Zebra Drive van Alexander McCall Smith:

It is useful, people generally agree, for a wife to wake up before her husband.

Nog één?

Saul Bellow, Seize the Day:

When it came to concealing his troubles, Tommy Wilhelm was no less capable than the next fellow.

De eerste zin van The Kitchen God’s Wife, van Amy Tan:

Whenever my mother talks to me, she begins the conversation as if we were already in the middle of an argument.

Ja.

Je ziet het:

Goede schrijvers zijn stellig

Ook wel genoemd: eigenwijs. Tegendraads. Arrogant. Beslist. Scherp. Kras. Pertinent. Twijfelloos. Strikt. Rigide. Absoluut. Onwankelbaar.

Maar dat klopt allemaal niet.

Ze zijn gewoon stellig.

Wees stellig, en je komt weg met een boel:

• Katten zijn zachte honden.

• In Nederland krijgt iedereen de zorg die nodig is.

• Schrijven is niet moeilijk.

Ik durf wel te stellen dat driekwart van het succes van een tekst afhangt van het aplomb waarmee de schrijver durft te schrijven.

Hoe werkt dat?

Wij schrijvers, jij en ik, wij manipuleren.

Met de beste bedoelingen natuurlijk – we gaan geen potje zitten liegen. We gaan bijvoorbeeld niet beweren dat alles in de zorg beter wordt op 1 januari 2015 terwijl iedereen wéét dat het slechter wordt, omdat er geen ander plan ten grondslag ligt aan de overhaaste omwenteling dan de wens van de centrale overheid om zich van haar financiële verantwoordelijkheid te ontdoen. We noemen het ook geen Wet Maatschappelijke Ondersteuning terwijl we weten dat het eigenlijk Wet Maatschappelijk Verval moet heten, of Wet Fuck De Solidariteit, of Wet Wij Neoliberale Volksvertegenwoordigers Sluiten Onze Ogen Voor Andermans Leed In Ruil Voor Een Fijne Financiële Job Straks.

Welnee.

Wij manipuleren met de vorm.

We overdrijven gewoon een beetje. We doen alsóf we dapper zijn.

Alsof we het allemaal zo goed weten.

Alsof je óns niks hoeft te vertellen.

Dat heet stijl

Maar het is méér.

Het is een psychologisch spel met de lezer.

Je neemt zijn gedachten over, for chrissakes, dus hij moet je wél geloven.

En om geloofd te worden moet je overtuigend zijn.

Je snapt het, als schrijver, of je snapt het niet

J. D. Salinger snapte het – zó goed dat de eerste zin van The Catcher In The Rye overal te vinden is als Mooie Eerste Zin:

If you really want to hear about it, the first thing you’ll probably want to know is where I was born, and what my lousy childhood was like, and how my parents were occupied and all before they had me, and all that David Copperfield kind of crap, but I don’t feel like going into it.

Maar ’t gaat natuurlijk niet alleen om éérste zinnen.

Je schrijft stellig van begin tot einde, anders werkt het niet.

Neem de geweldige Barrytown trilogie van de Ierse schrijver Roddy Doyle, echte working class romans over de Rabbitte familie. Zo begint The Snapper (de baby) uit 1990:

-You’re wha’? said Jimmy Rabitte Sr.
He said it loudly.
-You heard me, said Sharon.

Dat zijn mensen die weten wat ze willen. Wat ze vinden. Ze zijn larger than life.

-That’s shocking’, he said.
Sharon said nothing.
-Are yeh sure? said Jimmy Sr.
-Yeah. Sort of.
-Wha’?
-Yeah.
Jimmy Sr. wasn’t angry. He probably wouldn’t be either, but it all seemed very unfair.
-You’re only nineteen, he said.
-I’m twenty.
-You’re only tenwty.
-I know what age I am, Daddy.

Het gaat om leiderschap

Ik had niet gedacht dat ik dat ooit nog eens zou zeggen.

Maar in je tekst speel je de baas. Ook als je niet houdt van hiërarchische relaties.

Schrijven is toneelspelen.

En spelen met dat spel.

Charlotte Brontë kon het al:

(Shirley, tweede alinea):

If you think, from this prelude, that anything like a romance is preparing for you, reader, you were never more mistaken. Do you anticipate sentiment, and poetry, and reverie? Do you expect passion, and stimulus, and melodrama? Calm your expectations; reduce them to a lowly standard. Something real, cool, and solid, lies before you; something unromantic as Monday morning […]

In 1849.

Zonder internet, zonder typemachine.

Nou jij.