Wat is het verschil tussen een goede schrijver en een meh-schrijver?
Hun bankrekening?
Grapjas.
Hoeveel boeken ze hebben gelezen?
Ook niet. Beweren oude schrijvers dat je van jongs af aan een boek per dag moet lezen? Allemaal mythes.
Nee, er is een echt, aanwijsbaar verschil in techniek
Het viel me vandaag weer op, toen ik City of Girls van de Amerikaanse schrijfster Elizabeth Gilbert opensloeg.
Even een disclaimer: ik ben er net in begonnen, en ik heb nog nooit een boek van haar gelezen. Dus het kan best dat het me tegenvalt, en dat ik het over twee dagen verveeld wegleg. Ik prijs niks aan.
Maar haar schrijftechniek illustreert goed wat ik bedoel.
Lees even mee
City of girls gaat over het leven van een jonge vrouw, Vivian, in de jaren 1940. Het boek begint op het moment dat haar ouders haar naar een tante in New York sturen, omdat ze niks heeft uitgevoerd op college.
Een meh-schrijver zou zeggen:
Mijn ouders waren kwaad en teleurgesteld.
Elizabeth Gilbert schrijft:
Whenever [my mother] passed me in the hallway of our house, she would nod at me like a career diplomat. Polite, but chilly.
Ook haar broer is niet op haar hand. Maar ja, haar broer doet zelf dan ook nooit iets verkeerd.
Een matige schrijver schrijft:
Mijn broer was een brave Hendrik.
Niet Elizabeth Gilbert. Die zegt:
Walter had never done an irresponsible thing in his life. He’d been so respected by his peers in boarding school that his nickname had been – and I am not making this up – the Ambassador.
Voel je al waar ik heen wil?
Vivian heeft een excentrieke oma. Je gemiddelde schrijver schrijft:
Mijn oma droeg kleurrijke gewaden, die ze zelf naaide.
Zoniet Gilbert:
Grandmother wore crushed velvet gowns in elaborate colors – colors that she did not call pink, or burgundy, or blue […], but instead referred to as ‘ashes of rose’ or ‘cordovan’ or ‘della Robbia’.
Vivian krijgt een naaimachine die zo stevig is dat hij zelfs leer kan naaien. Maar zo eenvoudig schrijft Gilbert het niet op. Ze schrijft:
(you could sew leather with it; I could have upholstered a Bugatti with that thing!)
Moet ik nog verder gaan, of snap je het nou wel?
Elizabeth Gilbert doet wat alle goede schrijvers doen: ze is niet te gauw tevreden.
Ze kiest niet voor het eerste het beste woord dat in haar opkomt.
Nee: ze zoekt net zo lang tot ze een originele manier heeft gevonden om te omschrijven wat ze wil zeggen. Ze gebruikt specifieke voorbeelden (zie ook Stijl, tip 19), maar vooral originele.
Is dat moelijk? Moet je daar talent voor hebben?
Nee hoor. Je moet alleen wat langer doorwerken dan de rest.
- Een slechte schrijver wil alleen zijn eigen verhaal kwijt, en trekt zich niks aan van zijn lezer
- Een gemiddelde schrijver schrijft voor zijn lezer, maar hij wil wel snel klaar zijn
- Een goede schrijver neemt de tijd om origineel te zijn
Niet moeilijk.
Wel meer werk.
PS. Ik heb City of Girls een week later inderdaad verveeld weggelegd. Het begint sterk, maar na de helft verwatert het.
Ik troost me na je stijl-sessies steeds met de gedachte dat ik best betere zinnetjes kan schrijven, als ik er de tijd voor zou nemen :)
Die van jou zijn grappig! Klopt.
Ik kan er echt van genieten als iets goed geschreven is.
Ik ben benieuwd of je het boek nog steeds aanraadt als je het uit hebt. Ik heb Eat Pray Love ook niet gelezen.
Het valt me wat tegen. Ik ben over de helft. Ik laat het je horen.
Lieve Kitty (was dat niet de naam voor het dagboek van Anne Frank?)
Ik begrijp precies wat je bedoelt.
De meeste schrijvers zijn soooooo boring.
Je moet inderdaad een beetje (veel) creatief zijn in je metaforen, beelden en de mensen meeslepen.
Oftewel door spanning, humor en emoties oproepen.
Een schrijver moet je zien als een puppetmaster, een meester manipulator, de onzichtbare hand in de poppenkast.
Ikzelf noem het simpelweg: smeuïg schrijven.
En hier een voorbeeldje, een verhaaltje in één zin, die alhoewel misschien een beetje grof/schokkend (valt wel mee) toch een onvergetelijk beeld oproept, met een grote kern van waarheid, want dit is min of meer echt gebeurd in mijn jeugd, want ik kom dus werkelijk van een boerderij.
“Wij hadden vroeger een graanschuur en de katten hadden allemaal niesziekte, dus die liepen heel de dag met een mondkapje en een zakdoekje in hun poezelige klauwtjes rond en muizen vangen ho maar, maar daar had mijn vader met hetzelfde DNA als ik, maar dan slechter het volgende op gevonden: kinderen opstellen in rotten van 4, hij hield van even nummers vanwege dat de duivel dan geen grip had op je bestaan en allemaal je luchtbuks vullen met dumdumkogels en zogezegd zogedaan maar heel slim liet hij één gaatje open om de in het vecht/vlucht dilemma verkerende ratten toch nog een kans te geven laat dat gaatje nou precies uitkomen op de killing fields die wij zo noemden omdat er inderdaad gekilld werd kippen konijnen varkens elk levend wezen kwam krijsend aan zijn einde want ja een mens moet toch eten en zogezegd zogedaan ik zat al klaar in foetushouding met mijn buks in de hand en daar kwam Mr kraaloog numero uno al heel voorzichtig met zijn neusje de boel verkennen bam recht tussen die reebruine ogen en toen waren de rapen gaar en alle kanten kwamen ze piepend eruit en ik moest herladen en dat kost nogal moeite als je gehandicapt geboren bent maar gewoon niet opgeven en uiteindelijk leer je er mee leven maar de wond heelt nooit dus mijn zusje was een natuurtalent zij pakte gewoon een grote kolenschep en plette er drie in één keer zonder met haar ogen te knipperen zo bleef er natuurlijk minder over voor onze fun dus dat hebben we haar snel afgeleerd na afloop zat overal bloed en spetters en we kregen chocomelk van m’n oma volgens mij van De Ruyter met verse melk wat goed is voor je immuniteitssysteem maar wisten wij veel we waren Children of the Corn en Swiebertje leefde nog en hij had een oogje op Saartje maar die was al bezet door de burgemeester.”
Mijn god. Is dat echt, kinderen met luchtbuksen?
Dat is natuurlijk helemaal niet één zin. Dat zijn een heleboel zinnen, met foute interpunctie ;-)
Er zitten inderdaad sterke beelden tussen. Als je het kaler maakt, wordt het nog krachtiger.
Sommige stukjes proza zijn zo mooi of grappig opgeschreven dat je ze járen later nog letterlijk kan opdreunen. In 2003 (ja echt) las ik een recensie over de toen nieuwe Hulk-film in de Guardian – toen nog de papieren versie. Is het niet opmerkelijk dat wanneer de Hulk de Hulk wordt, zijn broek áltijd netjes blijft zitten? Dat viel de recensent ook op: “His shirt may rip, his shoes may split, but his nether portions remain tactfully housed in pants which defy the laws of physics as boldly as their owner, concealing from us the mystery of Hulk’s great green dick.” De hele recensie is trouwens leuk en hij staat nu gewoon online. It’s not easy being green. https://www.theguardian.com/culture/2003/jul/18/artsfeatures1
‘Tactfully housed’, dat zou ik onthouden. Ach ja, de hulk. Zo herinner ik me dat onze groenteman zijn groene bloemkolen op het prijskaartje omschreef als: hulk-kolen. Die man was een artiest.
Eigenlijk zoals met alles wat we doen. Tijd en Intresse om het goed te doen.
Toevallig net begonnen in “mijn west side Story” van Frits Spits.
Frits schrijft als muziek, poëzie of…… Geen idee
Ik ben maar een gewone lezer. Die door zijn werk “moet” schrijven.
Bedankt Kitty voor weer een inspirerend blog!
Frits Ritmeester… een enorm aardige man. Ik heb hem weleens geïnterviewd. Hij is alleen zó aardig dat hij nooit kritiek durft te hebben (De Taalstaat, radio 1 op zaterdag).
Zo te zien krijg je ook dikkere boeken van goed schrijven: veel meer tekst ;-)
Grinnik.
Ja hallo lieve Kitty, da’s allemaal leuk en aardig maar jij zegt dan ‘zoveel woorden heb je niet nodig’ en schrapt alles! ;-)
Ik streep alleen saaie dingen door ;-)
Noted ;-)
Ohh wat een goede (en confronterende) blog. Neem ik mee voor de volgende!
Werken moet je ;-)
aaah, daarom houd ik zo van Terry Pratchett. Woordkunstenaar! Of Joe Abercrombie, die de teleurstelling van een moeder over haar niksnut van een zoon, aldus omschrijft: “The royal bosom, constrained by corsetry that was a feat of engineering to rival any wonder of the new age, inflated majestically as the queen sighed”. Mooie zinnen, door goede schrijvers. Altijd glimlach waardig. En in Pratchett’s case een schaterlach.
Haha, een leuke zin. Majestically inflaten.
Ja, goede schrijvers spelen. Die hebben zelf lol om zulke zinnen.
Ik ben verslingerd aan Stephen King, maar ik hou helemaal niet van horror, maar hij kan zo goed vertellen. Wat is zijn geheim?
Ik kan helemaal niet tegen enge boeken, dus ik heb hem nooit gelezen. Maar het zal wel de suspense zijn. Ook een techniek.
Probeer Billy Summers, niks bovennatuurlijks of engs. Gewoon een goeie vent die zn laatste opdracht gaat uitvoeren.
(ik wou bijna zeggen: en wat er dan gebeurt, zal je verbazen….)
Door jou ben ik Lee Child gaan lezen, probeer jij eens Stephen King.
Nee. Dan slaap ik niet.
Hij heeft een boek geschreven over, jaja, een boek schrijven. Dat boek geeft goed inzicht over zijn schrijftechniek.
Ik heb zo ontzettend genoten van dat boek!
Van The Signature of All Things trouwens ook.
Eat Pray Love vond ik daarentegen een beetje … meh.
Eat Pray heb ik weleens doorgebladerd in de boekhandel, maar het deed me niet veel. Dus ze krijgt een tweede kans ;-)