Leert goede schrijvers de laatste 20%

Waar ik die oude foto’s toch vandaan haal

waar haal je die oude foto's toch vandaan‘Die ouwe foto’s, hè.
Waar haal je die toch vandaan?’

Gek genoeg is dat de vraag die ik het vaakst krijg. Het antwoord is: overal en nergens. Ik verzamel ze. Ik vind ze op rommelmarkten, en in muffe zaakjes.

Oude foto's verzamelen
Oude foto’s. Op de onderste rij zie je cartes de visite.

En ook online.

Ik vind ze mooi. Bovendien: als je redelijkerwijs kunt aannemen dat de fotograaf meer dan 75 jaar dood is, krijg je nooit gedoe met auteursrechten, als je ze wil gebruiken.

Dit is de rekensom:

Stel: een maker wordt gemiddeld 70. En stel: hij maakt het werk gemiddeld rond zijn dertigste, ofwel 40 jaar voor zijn dood. Dan moet je 40 jaar bij die 70 optellen, en dus 110 jaar terugrekenen om in een autersrechtvrije periode te komen. En als je echt helemaal zeker wil zijn: 140 jaar.

Met alle afbeeldingen van vóór 1910 (110 jaar geleden) zit je waarschijnlijk goed. Met afbeeldingen van vóór 1880 (140 jaar terug) zit je safe.

Ik verzamel vooral cartes de visite, die in de 19e eeuw modieus waren.

Maar het eigenlijke antwoord is: ik verzamelde al oude foto’s vóór de Blogacademie

In 2000, toen ik 40 was, stopte ik even met werken.

Ik zorgde voor de kinderen, ik herstelde van rsi, en ik wilde in elk geval nóóit meer schrijven.

Ik was teleurgesteld – en dus burned out – als journalist. Ik wilde alleen nog maar romans lezen. Daar was ik sinds mijn afstuderen niet meer aan toegekomen.

Dat éven stoppen duurde uiteindelijk 10 jaar

Op vakantie in de VS liep ik een Barnes & Noble binnen. In de kast met kunstboeken ontdekte ik Art Journaling, wat in 2007 in de mode was. Sommige kunstenaars gebruikten tekst in hun collages.

Tekst en beeld
Uit: Artist’s Journals and Sketchbooks, Lynne Perrella

Tekst én plaatjes. Waarom had ik daar nooit eerder aan gedacht?

Ik kocht 4 boeken, een pot Mod Podge (lijm en sealer), verf, een doosje stempels en een schetsboek. En zodra ik terug was op mijn logeeradres begon ik te plakken:

nieuwe en oude foto's voor collages
Droog water, koele wol, wit roet, gehakte veren

En ja, dat heb ik toen een jaar of twee gedaan. Omdat ik full time moeder was, belandde ons hele huiselijke leven in een grote stapel schetsboeken. Van de lunchtrommelcorrespondentie met een schoolgaande zoon…

ik hou niet van peer
Ik hou niet van peer!

…tot aan de nachtmerries van meneer Blogacademie.

Verboden deze kaart zelf op te bergen
Verboden deze kaart zelf op te bergen

Na de journals ging ik op losse vellen werken, en op panelen

Het was een mooie tijd. Ik las een grappige uitspraak en ik kreeg zin om er een plaatje bij te maken. De tekst was er altijd éérst. Plaatjes alleen vind ik saai, net als muziek zonder zang.

Making of glee, met oude foto's
Making of Glee, een kerstkaart

En al mijn favoriete schrijvers kregen hun eigen paneel. Te beginnen met de Utrechtse schrijver C.C.S. Crone, die nostalgische verhalen schreef over Utrecht in de jaren 1930:

Utrechtse Courant C.C.S. Crone
‘Van de Utrechtsche Courant had ze een muts gevouwen, wegens het gevaar van zonnesteek’. Een citaat van C.C.S. Crone (De Schuiftrompet, 1947 (serie van 6).

Deze was voor Roddy Doyle, die in Paddy Clarke, Ha Ha Ha (1993) een keiharde waardheid over jeugdvriendschappen beschrijft:

Friends
Friends – de jongens komen uit een oude schoolfoto

Paddy Clarke, Ha Ha Ha is overigens een prequel van de Barrytown Trilogy: de grappigste en ontroerendste boeken die ik ooit gelezen heb. Ik schreef er hier al eens over. Aanbevolen.

Afijn, voor ik het wist begon ik een blog op kittykilian.nl

met al mijn famieliegrappen en al mijn favoriete zinnen.

Ik begon me af te vragen of er misschien iets te verdienen viel met illustraties – ook al durfde ik absoluut geen prijzen op mijn site te zetten. Wat zouden mijn vrienden wel denken?

En zonder dat ik er erg in had leerde ik Photoshoppen, ging ik online marketing bestuderen, en begon ik Copyblogger te lezen. Destijds was Copyblogger nog de moeite waard.

Nu ik niet meer voor een krant werkte, en alleen nog maar mijn eigen ingevingen hoefde te volgen, was ik ook schrijven langzaamaan weer leuk gaan vinden. Via de omweg van tekst met beeld combineren en copywriting keerde ik terug naar – kuch – de zorgeloze creativiteit van toen ik klein was.

hoera kitty kilian
Hoera, een verjaardagskaart voor opa

Dat duurde tot iemand vroeg: jij blogt zo lekker over kunstmarketing, kun je geen les gaan geven?

Dat was het begin van de Blogacademie, en het einde van de schetsboeken.

Met mijn soort hoofd kun je maar één ding tegelijk doen. Het is hollen of stilstaan. Dus ik gaf mijn verf weg en borg de panelen op.

Ik ging weer écht werken, en het mooie was: ik had er zin in.

Deze week, met de Russische inval in Oekraïne, kwam alles onverwachts tot stilstand

Het is maart 2022. Poetin verschroeit Oekraïne. Vanmiddag liet hij zelfs een kerncentrale bestoken.

We zijn stomverbaasd. Dat het leven zó snel kan veranderen voor miljoenen Oekraïners – en ook voor ons, maar dat merken we straks pas.

Ik haalde mijn oude schetsboeken uit de kast. Ik las de uitspraken van mijn zonen, van meer dan tien jaar geleden, met hetzelfde gevoel: alles verandert. Ik zocht mijn oude foto’s op, en de stapel prints die in de kast liggen. Ik was gelukkig, toen.

Het is nostalgie, misschien

Vanwege de oorlog. Vanwege het leven dat maar doordendert. Vanwege wat er allemaal niet meer is.

Maar het is ook de toekomst

Ik heb zin om te tekenen. Zodra de Blogacademie er niet meer is, ga ik weer collages maken. Gewoon, voor de lol. Ik kan misschien zelfs gaan bloggen op kittykilian.nl, tegen die tijd, maar dan alleen om te zeuren over vrouwendingen.

Lekker.
Jeweetwel.
Psjoen.

 

tips voor beter bloggen

(Zet je VPN uit als de knop niet werkt).

Over Kitty Kilian

Kitty Kilian

Schreef voor NRC, gaf les aan vakopleidingen Journalistiek. Sinds 2011 docent copywriting | De Blogacademie. Delicate as a hand grenade.

Cursussen:
Blogbasics (beginners)
Blogpro (professionals)
Karakter & Dialoog (fictie)
Little Black Dress (strakke huisstijl)

33 comments

  • Dingen maken alleen maar omdat je er zin in hebt, niet omdat het moet. Fijn!

    Wat een luxe eigenlijk hè?

  • Tof Kitty. Ik heb mijn crea hobbies al een tijd op stil staan, net als jij zo’n een-ding-tegelijk focus. Maar soms herinner ik me hoe lekker ik het vond. En dan zie ik zo’n toffe collage van jou met wat verdacht veel lijkt op genaaide steken.. Dat raakt wat in mij..

    • Ja, het is vreemd hoe we soms jarenlang niet doen wat we willen doen. Dat ik van mijn 25e tot mijn 40e geen romans heb gelezen omdat ik het te druk had met werk, bijvoorbeeld. Achteraf snap ik daar niks van. Maar het is ook waar dat je er rust en ruimte voor moet hebben.

      En ja, dat was genaaid. Ik deed gewoon waar ik zin in had ;-)

  • Wat een práchtig blog. Ik lees altijd al je blogs, ik lach om allemaal en ik lees altijd met plezier alle comments en jouw antwoorden. En vandaag had ik de reactie al geschreven en geplaatst nog voordat ik er erg in had. Voor het eerst. Blijkbaar was het nodig.

    • Nou, welkom! Fijn dat je meepraat! Zonder comments zou ik niet meer bloggen. Echt niet. Het mooie van een blog is juist dat je kunt reageren – in alle jaren als journalist kreeg ik hoogstzelden reacties. Dat is slecht voor een mens.

  • Die middelvinger. Grinnik. En ja, beter dan Doyle ken ik echt niet. Echt, alle boeken. En The Commitments. Een van de weinige films die ik vaker gezien heb. Daarbij is hij ook nog eens prettig in de omgang.

    • Doyle? Hoe weet je dat? Interviews?
      Gos, ik heb hem nog nooit op film gezien. Ik ga kijken.
      En ja, The Band (genaamd The Commitments), The Snapper, The Van: allemaal fantastisch.

      • Omdat ik wel eens een pint met hem gedronken heb 😊 we woonden niet zover uit elkaar (daarbij heeft iedereen z’n favoriete pubs waar je best een eindje voor rijdt).

        Die films zijn echt leuk!

        • Echt! Jij hebt zitten kletsen met Roddy Doyle! Ik ben jaloers. Hoewel ik in jouw plaats niet had geweten wat ik tegen hem had moeten zeggen. ‘Ik ben een grote fan’ klinkt niet al te bevorderlijk :-D

          • Hahaha er zijn ook andere gespreksonderwerpen 😉 en nee, de eerste keer wist ik ook niet wie ik voor me had. Overkomt me vaker, ‘bekend’ of ‘beroemd’ zegt me niet zoveel.

            • Ha, leuk – dat doet me denken aan dat ik eens in een café met een man zat te kletsen over schrijven. Een fijn gesprek. Na afloop zei een vriendin: Weet je wel dat dat x was? Die heeft de P.C. Hooftprijs gewonnen.”

              Was fijn dat ik het niet wist, anders had ik alles stom gevonden wat ik zei. Nu niet ;) Zelfs niet achteraf.

              Gek toch hoe moeilijk het is om gewoon te praten met mensen die we bewonderen.

              Al heb ik ook ooit eens een heel leuk gesprek gehad met iemand over biologische rijst ;)

              • X? Wie was het? Ik gooi de vrouwen er even uit:

                2001 – Gerrit Krol
                2002 – Sem Dresden
                2003 – H.H. ter Balkt
                2004 – Cees Nooteboom
                2005 – Frédéric Bastet
                2006 – H.C. ten Berge
                2007 – J.M.A. Biesheuvel
                2008 – Abram de Swaan
                2009 – Hans Verhagen
                2011 – Henk Hofland
                2012 – Tonnus Oosterhoff
                2013 – A.F.Th. van der Heijden
                2014 – Willem Jan Otten (voor beschouwend proza)
                2017 – Bas Heijne[13]

  • Zo leuk om te zien! Eigenlijk hebben we dus dezelfde hobby; mooi beeld en tekst combineren ;) voor mij zijn die twee onlosmakelijk met elkaar verbonden. En vooral ook: doen wat je leuk vindt! Ik ben benieuwd wat je nog meer voor moois gaat maken.

    • Tegenwoordig alleen tekst. Straks weer allebei. Hoewel… ik vind het ook altijd heel belangrijk dat teksten en websites er goed uitzien. Wat jij doet voor branding op social media is lekker speels!

  • Wat gaaf om te zien! De Glee kaart is geweldig. Mooi filmpje ook hoe die tot stand is gekomen. Dat is leuk om naar uit te kijken.

    • Dank je! Ik heb er twee uur aan besteed vandaag, aan die gif. Wat een gedoe was dat – uiteindelijk maar een premium gifprogramma gekocht. Vroeger maakte ik ze in Photoshop, maar dat peperdure abonnement heb ik opgezegd.

  • Bij deze bestel ik alvast één setje kaarten met jouw collages alstublieft dankuwel. Of koop ik ze tzt bij mijn lokale boekhandel? :-)

  • Wat prachtig Kitty. Ik had geen idee dat je ook in collages zulke mooie dingen kan maken.

    (En over vliegtechniek: ik droomde vroeger wekelijks dat ik kon vliegen en deed dat door af te zetten op harde luchtlagen. Ik was er enorm goed in en werd inderdaad alleen maar beter. Jammer dat die tijd voorbij is).

Leert goede schrijvers de laatste 20%
google-site-verification: google3d8706b2d2bb5ca6.html